This Book is a Dungeon

Δεν τραβάω ζόρι με τα παιχνίδια που φλυαρούν. Ίσα-ίσα, στην προσωπική μου λίστα για τα καλύτερα του 2015 κορυφή πιάνει το Sunless Sea, το οποίο πολλούς άλλους εξερευνητές του, τους έχει αποκαρδιώσει, πνίγοντάς τους σε ωκεανούς κειμένου. Το ζήτημα, με τέτοιους τίτλους, είναι ο ρυθμός με τον οποίον η ανάγνωση παρουσιάζει επαναλήψεις και το κατά πόσο ο παίκτης είναι παγιδευμένος σε αναγκαστική ενασχόληση μαζί της.

Ο Nathan Meunier δημιούργησε το This Book is a Dungeon αρχικά για το Kindle, πλατφόρμα με συγκεκριμένους περιορισμούς και στην οποία θα ήταν πολύ πιο ανεκτές οι αδυναμίες του. Πειραματιζόμενος με το Twine, ένα σούπερ-μοδάτο πρόγραμμα για την συγγραφή text adventures (ή, αν προτιμάτε τον σοβαροφανέστερο όρο, interactive fiction) έχτισε μια ενδιαφέρουσα και μάλλον νοσηρή, ιστορία στην οποία παίρνεις το ρόλο ενός καθημερινού ανθρώπου που, κάπου στα στερνά της διαδρομής δουλειά-σπίτι χάνει το δρόμο και καταλήγει σε έναν σκοτεινό, μεσαιωνικολαβκραφτικό κόσμο.

Μέχρι εδώ όλα καλά: σκοτάδι, μούχλα και οι πέτρινοι τοίχοι μπουντρουμιού που γνωρίζουμε και αγαπάμε – κι ας έχει κάνει το παιχνίδι μια ανησυχητική επίδειξη προθέσεων με την κουραστικά μακρόσυρτη εισαγωγή του. Η περιγραφή του νέου μας περιβάλλοντος δίνεται μέσω κειμένου κυρίως, αλλά πλέον έχουμε και μια ευπαρουσίαστη κάτοψη της περιοχής σε ρέτρο 8-bit αισθητική ενώ αντίστοιχου στυλ εικόνες ξεπετάγονται οποτεδήποτε συμβαίνει κάτι αξιοσημείωτο. Οι παρεμβάσεις μας γίνονται κλικάροντας σε hyperlinks που δίνει το κείμενο και τα οποία μας πηγαίνουν σε νέα εδάφια που εξηγούν τις συνέπειες τις εκάστοτε επιλογής μας – κάτι σαν τα παιχνιδοβιβλία Fighting Fantasy που διαβάζαμε μικρότεροι.

Το καινούργιο, ζοφερό σύμπαν στο οποίο ανεξήγητα έχουμε καταλήξει, δείχνει άμεσα πόσο αφιλόξενο είναι: δαιμονικά όντα μας επιτίθενται, θανατηφόρες παγίδες καραδοκούν για μια λάθος κίνηση και κάθε βήμα που κάνουμε στην προσπάθεια μας να βρούμε τρόπο να επιστρέψουμε στον κόσμο μας εγκυμονεί κινδύνους. Εδώ αρχίζουν και τα προβλήματα του παιχνιδιού. Κάθε θάνατος σημαίνει ότι πρέπει να κάνουμε μια σειρά κινήσεων από την αρχή. Λόγω των ιδαιτεροτήτων του Twine και της επιμονής του Meunier να φορτώνει την κάθε απειροελάχιστη επιλογή μας με κείμενο, το οποίο μάλιστα σπάει συχνά σε μικρά-μικρά αποσπάσματα (κάθε ένα από τα οποία απαιτεί να βρεις το hyperlink, να τοποθετήσεις τον κέρσορα και να κλικάρεις πάνω του για να προχωρήσεις), η διαδικασία καταντά πολύ σύντομα αφόρητα ανιαρή.

“Σιγά το πράγμα”, βλέπω ενίσταται ο νεαρός με την καρώ τραγιάσκα, τα κοκκάλινα γυαλιά και την τριχοφυία, “να πρέπει να κλικάρεις και πέντε φορές παραπάνω”. Παραπέμπω τους αντιστοίχως διαφωνούντες λοιπόν στην αρχή του τέταρτου κεφαλαίου του This Book is a Dungeon, όπου για να φτάσεις σε οποιαδήποτε ουσιαστική επιλογή, πρέπει να αναζητήσεις το hyperlink και να κλικάρεις για να προχωρήσει το κείμενο, που πολλές φορές δεν είναι τίποτα άλλο από μια σειρά αποσιωπητικά ή μια λέξη σε κεφαλαία (για έμφαση θα υποθέσω) πάνω από 160 φορές! Να το θέσω αλλίως: φανταστείτε, για να διαβάσετε αυτήν εδώ την παράγραφο ολόκληρη να έπρεπε να εμφανίζετε κάθε λέξη της, μία μία, κλικάροντας σε διαφορετικό σημείο της οθόνης και ενώ τα έχετε διαβάσει καμμιά δεκαπενταριά φορές, όλα, εκτός από τις τρεις-τέσσερις τελευταίες λεξούλες στις οποίες προσπαθείτε να καταλήξετε. Η συγκεκριμένη παράγραφος είναι ακριβώς 152 λέξεις, οπότε θα ήταν και πάλι ελαφρώς συντομότερο. Όχι, φανταστείτε το.

Αυτό που γίνεται προφανές είναι ότι ο Meunier δε θέλει απλά το σκύλο χορτάτο με την πίτα του στο ψυγείο, ακέραιη – θέλει να έχει τρατάρει και όλη τη γειτονία προηγουμένως. Το This Book is a Dungeon κρύβεται πίσω από τις λογοτεχνικές φιλοδοξίες του για να καλυφθεί από τις αναπόφευκτες κατηγορίες για την γραμμικότητά του, αλλά ταυτοχρόνως, θέλει να απασχολήσει τους παίκτες για αρκετό χρόνο ώστε να δικαιολογήσει την αγορά τους και επιλέγει να το κάνει άκομψα, με φτηνιάρικους θανάτους και επανεκκινήσεις. Παράλληλα προσπαθεί να συντηρήσει και την ψευδαίσθηση διαδραστικότητας με “μάχες” οι οποίες δεν προσφέρουν τίποτα στην εμπειρία και είναι, πάλι, απόλυτα βαρετές αλληλουχίες από κλικαρίσματα σε ένα υπογραμμισμένο “attack”.

Το σχετικά καλογραμμένο στόρυ και η όμορφη ρετρό παρουσίαση, χάνονται κάπου μέσα στην αβάσταχτή ανία της επανάληψης και το This Book is a Dungeon καταλήγει ώς μία ακόμα ένδειξη ότι η adventure-making επιλογή του χιπστερά, το Twine, δε μπορεί να ανταγωνιστεί κλασικότερα προγράμματα όπως το TADS και το Inform για τη δημιουργία αξιόλογων παιχνιδιών του είδους. Ως λογοτεχνία, σαφώς δεν φτάνει σε επίπεδο που να συντηρεί τόσες απανωτές, αναγκαστικές αναγνώσεις (και, σόρρυ, ακόμα και για τις γοργόνες του Eliot να θέλω να ξαναδιαβάσω δεν είναι ανάγκη να πάρω αμπάριζα όλοκληρο τον γαμωPrufrock) και, ως παιχνίδι, η διαδραστικότητα του είναι μια κλάση κατώτερη από του Six Clicks to Hitler που μπορεί να το παίξει όποιος διαθέτει mouse και πρόσβαση στη Wikipedia. Και χωρίς να πάθει τενοντίτιδα.